فیلم/ جراحی پلی‌داکتیلی: درمان بیماری پُرانگشتی توسط دکتر علیرضا صحرانورد

۱. انواع پلی‌داکتیلی

پلی‌داکتیلی می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند و اغلب به دو صورت کلی تقسیم می‌شود:

• پلی‌داکتیلی نوع افزایشی: در این نوع، انگشت اضافی به طور کامل و در اندازه‌های طبیعی در دست یا پا رشد می‌کند.
• پلی‌داکتیلی نوع توده‌ای: در این نوع، انگشت اضافی به طور غیرطبیعی و در اندازه‌های کوچکتر از حد نرمال رشد می‌کند و اغلب در کنار انگشت‌های دیگر قرار می‌گیرد.

علاوه بر این، در بعضی موارد انگشت اضافی به‌طور کامل از بین نمی‌رود و می‌تواند همراه با مفصل‌های اضافی یا بافت‌های اضافی به شکل یک توده اضافه دیده شود. در موارد شدیدتر، انگشت‌های اضافی ممکن است در انتهای انگشتان اصلی قرار گیرند.

۲. علت بروز پلی‌داکتیلی

پلی‌داکتیلی به عنوان یک بیماری مادرزادی، معمولاً به علت نقص‌های ژنتیکی یا اختلالات در روند رشد جنین در دوران بارداری بروز می‌کند. این بیماری می‌تواند به‌صورت ارثی و از طریق وراثت به نسل‌های بعدی منتقل شود. برخی از علل این اختلال عبارتند از:

• عوامل ژنتیکی: در اکثر موارد، پلی‌داکتیلی یک اختلال ارثی است که از طریق والدین به فرزند منتقل می‌شود.
• اختلالات کروموزومی: در برخی موارد، وجود کروموزوم‌های اضافی یا تغییرات در ساختار کروموزوم‌ها می‌تواند باعث بروز این بیماری شود.
• عوامل محیطی و بیماری‌ها: برخی بیماری‌های مادر در دوران بارداری، مانند عفونت‌ها یا بیماری‌های خودایمنی، می‌توانند در شکل‌گیری پلی‌داکتیلی تأثیرگذار باشند.

۳. روش‌های درمان پلی‌داکتیلی

درمان پلی‌داکتیلی بسته به شدت بیماری و نوع آن متفاوت است. در برخی موارد، پلی‌داکتیلی به صورت خود به خود و بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابد، اما در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است ضروری باشد. روش‌های درمانی شامل موارد زیر می‌شود:

• جراحی حذف انگشت اضافی: جراحی حذف انگشت اضافی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی پلی‌داکتیلی است. در این عمل، انگشت اضافی که معمولاً به‌طور کامل رشد نکرده است، برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً در نوزادی یا در سنین پایین انجام می‌شود تا از مشکلات رشد و عملکرد انگشتان جلوگیری شود.
• جراحی اصلاح ساختار انگشت اضافی: در برخی موارد که انگشت اضافی به‌طور کامل یا به‌طور طبیعی رشد کرده است، جراح ممکن است تصمیم به اصلاح ساختار آن بگیرد. این جراحی شامل اصلاح استخوان‌ها، مفاصل و بافت‌های نرم است تا انگشت اضافی به حالت نرمال برسد.
• درمان‌های فیزیوتراپی و بازتوانی: بعد از جراحی، درمان فیزیوتراپی برای بازتوانی و تقویت عضلات و مفاصل دست یا پا ضروری است. این کار به بازگشت عملکرد طبیعی انگشتان کمک می‌کند و از آسیب به دیگر انگشت‌ها جلوگیری می‌کند.

۴. مزایای جراحی پلی‌داکتیلی

جراحی پلی‌داکتیلی در موارد شدید می‌تواند مزایای زیادی برای بیمار داشته باشد:

• بهبود عملکرد دست یا پا: جراحی باعث می‌شود که عملکرد دست یا پا بهبود یافته و فرد بتواند از انگشتان خود به‌طور طبیعی‌تر استفاده کند.
• جلوگیری از مشکلات روانی: داشتن انگشت اضافی می‌تواند به‌ویژه در کودکان باعث مشکلات روانی و اجتماعی شود. جراحی باعث می‌شود که فرد بتواند به‌راحتی با مشکلات روانی مرتبط با ظاهر خود مقابله کند.
• کاهش درد و ناراحتی: در برخی موارد، انگشت اضافی می‌تواند باعث درد یا ناراحتی شود. جراحی باعث کاهش این مشکلات می‌شود و زندگی راحت‌تری را برای بیمار فراهم می‌آورد.
• پیشگیری از مشکلات آتی: جراحی پلی‌داکتیلی باعث جلوگیری از مشکلاتی مانند محدودیت حرکت، عفونت یا آسیب به دیگر انگشتان می‌شود.

۵. مراقبت‌های پس از جراحی

پس از جراحی پلی‌داکتیلی، مراقبت‌های خاصی برای بهبود سریع‌تر بیمار و جلوگیری از بروز عوارض ضروری است:

• استراحت و محدودیت حرکت: بعد از عمل، بیمار باید از دست یا پای جراحی‌شده استفاده کمتری داشته باشد و از فشار به محل جراحی خودداری کند.
• استفاده از گچ یا بانداژ: پس از جراحی، برای تثبیت و جلوگیری از حرکت اضافی انگشتان، ممکن است از گچ یا بانداژ استفاده شود.
• مراقبت از زخم جراحی: زخم جراحی باید به‌طور مرتب تمیز شده و از عفونت جلوگیری شود.
• فیزیوتراپی: برای بهبود عملکرد انگشتان و بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره، فیزیوتراپی پس از جراحی توصیه می‌شود.

نتیجه‌گیری

پلی‌داکتیلی یک بیماری مادرزادی است که نیاز به تشخیص و درمان صحیح دارد. جراحی پلی‌داکتیلی یکی از روش‌های مؤثر برای درمان این بیماری است که می‌تواند به بهبود عملکرد دست یا پا، کاهش درد و ناراحتی، و جلوگیری از مشکلات روانی کمک کند. با مراجعه به پزشک متخصص ارتوپدی، مانند دکتر علیرضا صحرانورد، می‌توان بهترین گزینه‌های درمانی را برای رفع این مشکل انتخاب کرد. درمان به موقع و صحیح می‌تواند از بروز مشکلات آینده جلوگیری کند و کیفیت زندگی فرد مبتلا را بهبود بخشد.