فیلم/ تعویض مفصل: همه‌چیز درباره روش، مزایا و نکات پس از جراحی

در این مقاله، به بررسی انواع جراحی تعویض مفصل، علل نیاز به این جراحی، مراحل انجام آن و مراقبت‌های پس از عمل می‌پردازیم.

تعویض مفصل چیست؟

تعویض مفصل، جراحی است که در آن قسمت‌های آسیب‌دیده مفصل با قطعات مصنوعی (پروتز) جایگزین می‌شوند. این مفاصل مصنوعی معمولاً از مواد مقاوم مانند فلز، سرامیک یا پلیمر ساخته می‌شوند. شایع‌ترین مفاصلی که تعویض می‌شوند، مفصل زانو، لگن، شانه و آرنج هستند.

دلایل نیاز به تعویض مفصل

تعویض مفصل معمولاً در افرادی انجام می‌شود که دچار آسیب‌های شدید مفصلی شده‌اند. برخی از شایع‌ترین دلایل نیاز به این جراحی عبارتند از:

1. آرتروز: بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز زانو یا لگن که باعث تخریب غضروف مفصل می‌شوند.
2. آسیب‌های شدید: آسیب‌های ناشی از حوادث یا ضربه‌های شدید که باعث تخریب مفصل می‌شوند.
3. التهاب مفاصل: بیماری‌هایی مانند روماتیسم مفصلی که منجر به التهاب و تخریب مفاصل می‌شوند.
4. انحراف مفصل: مشکلاتی مانند پای پرانتزی یا زانوهای ضربدری که فشار زیادی بر مفصل وارد می‌کنند.

انواع جراحی تعویض مفصل

1. تعویض مفصل زانو

در این روش، سطح مفصل زانو که دچار تخریب شده با قطعات فلزی و پلاستیکی جایگزین می‌شود. این جراحی معمولاً برای درمان آرتروز زانو یا آسیب‌های شدید زانو انجام می‌شود.

2. تعویض مفصل لگن

این جراحی شامل جایگزینی سر استخوان ران و کاسه لگن با پروتزهای مصنوعی است. تعویض مفصل لگن اغلب برای درمان آرتروز لگن یا آسیب‌های لگن انجام می‌شود.

3. تعویض مفصل شانه

در این جراحی، قسمت‌های آسیب‌دیده مفصل شانه با قطعات مصنوعی جایگزین می‌شوند. این روش معمولاً در موارد روماتیسم مفصلی یا شکستگی شانه انجام می‌شود.

4. تعویض مفصل آرنج

این جراحی در بیمارانی که دچار آرتریت شدید یا شکستگی‌های پیچیده آرنج هستند، انجام می‌شود.

مراحل جراحی تعویض مفصل

1. ارزیابی بیمار: قبل از جراحی، پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی و آزمایش‌های لازم مانند تصویربرداری با اشعه ایکس و ام‌آر‌آی را انجام می‌دهد.
2. بیهوشی: جراحی تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.
3. برداشتن مفصل آسیب‌دیده: قسمت‌های تخریب‌شده مفصل برداشته می‌شود.
4. جایگزینی با پروتز: قطعات مصنوعی جایگزین مفصل آسیب‌دیده می‌شوند.
5. بستن زخم: پس از اتمام جراحی، زخم با بخیه بسته شده و پانسمان می‌شود.

مراقبت‌های پس از جراحی

1. مراقبت‌های اولیه

• استراحت و استفاده از وسایل کمکی مانند واکر یا عصا.
• مصرف داروهای مسکن و ضدالتهاب برای کنترل درد.
• تغییر پانسمان زخم طبق دستور پزشک.

2. فیزیوتراپی

• انجام تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات اطراف مفصل.
• بهبود دامنه حرکتی مفصل و کاهش تورم.

3. مراقبت‌های تغذیه‌ای

• مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین و ویتامین‌ها برای تسریع در بهبود زخم.
• نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از خشکی بدن.

4. اجتناب از فشار بر مفصل

• از حرکات سنگین و فشار زیاد بر مفصل جایگزین‌شده خودداری کنید.

مزایای تعویض مفصل

• تسکین درد شدید مفصل.
• بازگرداندن توانایی حرکت و انجام فعالیت‌های روزمره.
• بهبود کیفیت زندگی و کاهش محدودیت‌های حرکتی.

عوارض احتمالی جراحی تعویض مفصل

گرچه این جراحی عموماً ایمن است، اما ممکن است برخی عوارض نادر رخ دهند، مانند:

• عفونت: عفونت در محل جراحی.
• لخته خون: احتمال تشکیل لخته خون در پاها.
• دررفتگی مفصل: جابه‌جایی مفصل مصنوعی.
• سایش پروتز: استفاده طولانی‌مدت ممکن است منجر به سایش و فرسودگی پروتز شود.

نتیجه‌گیری

تعویض مفصل یک روش موثر برای درمان درد و محدودیت حرکتی ناشی از آسیب‌های مفصلی است. با رعایت توصیه‌های پزشک و مراقبت‌های لازم پس از جراحی، می‌توانید به زندگی فعال و بدون درد بازگردید. اگر به فکر جراحی تعویض مفصل هستید، مشورت با یک پزشک مجرب و متخصص مانند دکتر علیرضا صحرانورد می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را برای سلامتی خود بگیرید.