دررفتگی مادرزادی لگن و کلاب فوت: مروری بر اصطلاحات مادرزادی در ارتوپدی

دررفتگی مادرزادی لگن: دررفتگی مادرزادی لگن (DDH) یکی از اختلالات شایع ارتوپدی در نوزادان است که در آن مفصل لگن به درستی در مفصل ران قرار نمی‌گیرد. این اختلال می‌تواند از طیف خفیف تا شدید متغیر باشد. در برخی موارد، استخوان ران از حفره لگن خارج می‌شود و در برخی دیگر، مفصل به درستی در حفره لگن قرار می‌گیرد اما ثابت نمی‌ماند.

علائم دررفتگی مادرزادی لگن:

• عدم تقارن در چین‌های پوست ران و باسن نوزاد
• عدم توانایی در گشودن کامل پاها
• احساس حرکت غیرطبیعی در مفصل ران
• در صورت عدم درمان، ممکن است کودک در آینده با مشکلات حرکتی مواجه شود.

علل دررفتگی مادرزادی لگن:

• ژنتیک: دررفتگی مادرزادی لگن ممکن است در خانواده‌ها شایع باشد و احتمال بروز آن در نوزادانی که در خانواده‌شان سابقه این اختلال وجود دارد بیشتر است.
• وضعیت بدنی نوزاد در رحم مادر: وضعیت نامناسب جنین مانند قرار گرفتن در موقعیت Breech (پاها به سمت پایین) می‌تواند احتمال بروز این اختلال را افزایش دهد.
• ضعف عضلات اطراف مفصل: ضعف عضلات و رباط‌ها می‌تواند منجر به عدم تثبیت مفصل لگن شود.

درمان دررفتگی مادرزادی لگن: در صورتی که دررفتگی لگن در مراحل اولیه تشخیص داده شود، درمان‌های غیرجراحی مانند استفاده از آتل‌های مخصوص یا ابزارهای اصلاحی مانند هارنس پافیکو می‌تواند مفید باشد. در صورتی که اختلال شدید باشد یا در مراحل بعدی تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح وضعیت مفصل باشد. جراحی‌های متداول شامل تعویض مفصل لگن یا اصلاح مفصل با استفاده از ابزارهای خاص است.

کلاب فوت (پای چرخیده): کلاب فوت یا پای چرخیده یکی از اختلالات مادرزادی است که در آن پا یا پاها به صورت غیرطبیعی به سمت داخل یا پایین می‌چرخند. این اختلال می‌تواند در یک یا هر دو پا ایجاد شود و به شدت از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. در برخی از موارد، پا ممکن است تنها کمی کج باشد، در حالی که در برخی دیگر، شدت انحراف می‌تواند به حدی باشد که حرکت طبیعی پا غیرممکن شود.

علائم کلاب فوت:

• چرخش پا به داخل یا پایین
• کج شدن شدید انگشتان پا
• کوتاهی تاندون آشیل
• عدم تعادل در راه رفتن و حرکت
• در موارد شدید، پا ممکن است در هنگام تولد به شدت بدشکل باشد.

علل کلاب فوت:

• ژنتیکی: در بسیاری از موارد، کلاب فوت در خانواده‌ها شایع است. این اختلال می‌تواند به دلیل جهش‌های ژنتیکی خاص در جنین ایجاد شود.
• موقعیت در رحم مادر: همانند دررفتگی لگن، وضعیت جنین در رحم نیز می‌تواند در بروز کلاب فوت موثر باشد.
• عوامل محیطی: در برخی موارد، مشکلات محیطی نظیر مصرف داروهای خاص توسط مادر یا ابتلا به برخی بیماری‌ها در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهد.

درمان کلاب فوت: درمان کلاب فوت معمولاً در مراحل اولیه زندگی شروع می‌شود. یکی از روش‌های رایج درمان، روش پونستی است که در آن پا به آرامی به موقعیت صحیح خود تغییر مکان می‌دهد. این روش معمولاً شامل تعدادی مراحل کشش و گچ‌گیری است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی برای اصلاح وضعیت پا باشد. جراحی‌ها معمولاً برای کوتاه کردن تاندون‌ها، تغییر موقعیت استخوان‌ها و اصلاح انحرافات پا انجام می‌شوند.

نتیجه‌گیری: دررفتگی مادرزادی لگن و کلاب فوت دو اختلال شایع در ارتوپدی هستند که ممکن است در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، مشکلات جدی‌تری را در آینده برای کودک ایجاد کنند. درمان‌های ابتدایی و غیرجراحی در این اختلالات بسیار مؤثر هستند و می‌توانند به جلوگیری از نیاز به جراحی‌های پیچیده در آینده کمک کنند. بنابراین، مشاوره با یک متخصص ارتوپدی، مانند دکتر علیرضا صحرانورد، در مراحل اولیه تشخیص این اختلالات و برنامه‌ریزی برای درمان‌های مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

منابع: