پای دیابتی: اصول مراقبت و درمان

دیابت و مشکلات پا

دیابت باعث بالا رفتن سطح قند خون می‌شود که این موضوع به مرور زمان می‌تواند به آسیب‌دیدگی اعصاب و رگ‌های خونی منجر شود. آسیب عصبی که به نام نوروپاتی دیابتی شناخته می‌شود، معمولاً به صورت بی‌حسی، درد و گزگز در پاها بروز می‌کند. در صورتی که حس در پا از بین برود، فرد ممکن است از وجود بریدگی‌ها، تاول‌ها یا زخم‌ها مطلع نشود. این زخم‌ها به علت کاهش جریان خون نمی‌توانند به خوبی بهبود یابند و به عفونت‌های جدی منجر می‌شوند. در موارد حاد، ممکن است نیاز به جراحی برای قطع عضو عفونی باشد.

روش‌های مراقبت از پا در بیماران دیابتی

مراقبت مناسب از پاها می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی کمک کند. برخی از روش‌های مهم برای حفظ سلامتی پاها عبارتند از:

1. بررسی روزانه پاها: بیماران باید هر روز پاهای خود را بررسی کنند و به دنبال نشانه‌هایی از بریدگی، قرمزی، زگیل و تغییرات در پوست و ناخن‌ها باشند.

2. شست‌وشو و خشک‌کردن: پاها باید هر روز با آب گرم و صابون شسته شوند و به دقت خشک شوند، به ویژه در بین انگشتان پا. استفاده از پودر تالک یا نشاسته ذرت در بین انگشتان نیز توصیه می‌شود.

3. مراجعه به پزشک: در صورت وجود میخچه یا پینه، بیمار باید به پزشک مراجعه کند و درمان مناسب را دریافت کند.

4. کوتاه‌کردن ناخن‌ها: ناخن‌های پا باید به دقت و با قیچی مناسب کوتاه شوند تا از زخم شدن پا جلوگیری شود.

5. استفاده از کفش و جوراب مناسب: بیمار باید همواره از جوراب و کفش‌های مناسب استفاده کند و از راه رفتن با پای برهنه در خانه خودداری کند.

6. استفاده از کرم ضد آفتاب: در هوای گرم، باید از کرم ضد آفتاب برای پاهایی که در معرض آفتاب قرار دارند استفاده شود.

7. نگه‌داشتن پاها گرم: در هوای سرد، بهتر است از جوراب‌های گرم و مناسب استفاده شود و از قرار دادن پا در نزدیکی بخاری یا شومینه خودداری گردد.

8. افزایش جریان خون: در حین نشستن، پاها باید بالاتر قرار داده شوند و انجام فعالیت‌های حرکتی در طول روز توصیه می‌شود.

9. معاینه مرتب: بیماران باید به طور مرتب تحت نظر پزشک باشند و پاهایشان معاینه شوند.

نشانه‌های خطرناک در پای دیابتی

بیماران دیابتی باید به نشانه‌های زیر توجه کنند و در صورت بروز آن‌ها به پزشک مراجعه کنند:

• پینه‌ای که خون آن خشک شده است.
• قرمزی پوست و احساس گرما در آن.
• درد شدید در پاها.
• بریدگی یا تاولی که بهبود نمی‌یابد.
• کبودی روی پا.
• عفونت پا که با تیرگی پوست و بوی بد همراه است.

نتیجه‌گیری

کنترل قند خون و مراقبت روزانه از پاها برای بیماران مبتلا به دیابت بسیار اهمیت دارد. با اتخاذ تدابیر مناسب و توجه به نشانه‌ها، می‌توان از بروز عوارض جدی و ناتوان‌کننده جلوگیری کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.