شانه منجمد: علل، علائم و روش‌های درمان

آناتومی مفصل شانه

مفصل شانه از سه استخوان اصلی شامل استخوان بازو (هومروس)، استخوان کتف (اسکاپولا) و ترقوه تشکیل شده و به عنوان یک مفصل از نوع گوی و کاسه شناخته می‌شود. این استخوان‌ها به همراه بافت نرم اطراف مفصل، کپسول شانه را تشکیل می‌دهند که این ساختارها را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد.

مکانیسم ایجاد کپسولیت چسبنده

کپسولیت چسبنده ناشی از افزایش ضخامت و سفتی کپسول شانه است که منجر به محدودیت حرکت می‌شود. در این حالت، نوارهایی از بافت جوشگاهی در مفصل تشکیل شده و مقدار مایع سینوویال کاهش می‌یابد که این امر نیز به محدودیت حرکتی مفصل شانه می‌افزاید. بی‌حرکتی مفصل، به ویژه در افرادی که به دنبال جراحی یا آسیب دیدگی قادر به حرکت نیستند، یکی از عوامل خطر مهم به شمار می‌رود.

علائم شانه منجمد

مهم‌ترین علامت این بیماری، درد و خشکی در مفصل شانه است که حرکات آن را دشوار می‌سازد. این درد به طور معمول در شب‌ها تشدید می‌شود و می‌تواند خواب فرد را مختل کند. شانه منجمد معمولاً در سه مرحله زیر بروز می‌یابد:

1. مرحله یخ زدن: درد شدید و محدودیت حرکتی، که معمولاً بین ۶ تا ۹ ماه به طول می‌انجامد.
2. مرحله یخ زدگی: کاهش درد و افزایش خشکی مفصل، که بین ۴ تا ۱۲ ماه ادامه دارد.
3. مرحله باز شدن یخ: بهبود تدریجی دامنه حرکتی مفصل، که ممکن است ۶ ماه تا ۲ سال به طول بینجامد.

تشخیص شانه منجمد

تشخیص این بیماری عموماً بر اساس معاینه بالینی توسط متخصص شانه انجام می‌شود. ارزیابی حرکات مفصل و میزان درد در این معاینه، اطلاعات ارزشمندی در مورد وضعیت مفصل شانه فراهم می‌آورد. در موارد خاص، از روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس یا MRI نیز برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود.

روش‌های درمان شانه منجمد

1. داروها: داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن می‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند.
2. فیزیوتراپی: تمرین‌های حرکتی و کششی به بهبود دامنه حرکتی و تقویت مفصل کمک می‌کند.
3. تزریق کورتیکواستروئید: این تزریق می‌تواند درد و التهاب را کاهش دهد و دامنه حرکتی را بهبود بخشد.
4. جراحی: در موارد شدید، جراحی ممکن است ضروری باشد. این عمل معمولاً به صورت آرتروسکوپیک و با استفاده از ابزارهای ظریف انجام می‌شود.

پیشگیری از شانه منجمد

پرهیز از بی‌حرکتی و انجام تمرینات ورزشی منظم، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای، می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.

نتیجه‌گیری

شانه منجمد یا کپسولیت چسبنده، یک بیماری خود محدود شونده است که در صورت عدم درمان، ممکن است بهبود یابد، اما درمان‌های حمایتی می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. برای تشخیص و درمان بهینه این وضعیت، مشاوره با دکتر علیرضا صحرانورد، فوق تخصص جراحی شانه، توصیه می‌شود.

کلمات کلیدی: شانه منجمد، کپسولیت چسبنده، درمان شانه، فیزیوتراپی، جراحی شانه