روش‌های نوین در درمان آرتروز مفصل زانو: جراحی یا درمان‌های غیرجراحی؟

1. آرتروز مفصل زانو: علائم و علل

آرتروز مفصل زانو زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفصل زانو به تدریج تحلیل می‌رود و استخوان‌ها به هم ساییده می‌شوند. این وضعیت باعث بروز درد، تورم، محدودیت در حرکت و در نهایت کاهش توانایی انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود.

علل آرتروز زانو:

• سن بالا: آرتروز معمولاً در افراد مسن‌تر مشاهده می‌شود.
• چاقی: وزن اضافی فشار بیشتری بر مفصل زانو وارد می‌کند.
• آسیب‌های قبلی: آسیب‌های ورزشی یا تصادفات می‌توانند به سرعت روند تخریب غضروف را افزایش دهند.
• وراثت: سابقه خانوادگی آرتروز می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

2. روش‌های درمانی غیرجراحی برای آرتروز زانو

در مراحل اولیه آرتروز زانو، درمان‌های غیرجراحی می‌توانند به کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. این روش‌ها معمولاً شامل موارد زیر هستند:

2.1 درمان‌های دارویی

• مسکن‌ها: داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌شوند.
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): برای کاهش التهاب و درد موثر هستند.
• کورتیکواستروئیدها: تزریق کورتیکوستروئیدها به مفصل زانو برای کاهش التهاب و درد انجام می‌شود.

2.2 فیزیوتراپی

فیزیوتراپی شامل مجموعه‌ای از تمرینات برای تقویت عضلات اطراف مفصل زانو و بهبود دامنه حرکتی است. تمرینات کششی و تقویتی می‌توانند فشار وارد شده به مفصل را کاهش دهند و از درد جلوگیری کنند.

2.3 تزریق هیالورونیک اسید

هیالورونیک اسید به طور طبیعی در مایع مفصلی وجود دارد و تزریق آن به مفصل زانو می‌تواند به بهبود حرکت و کاهش درد کمک کند.

2.4 وزن‌کم کردن

کاهش وزن در افراد چاق می‌تواند فشار وارد شده به مفصل زانو را کاهش دهد و به تسکین درد کمک کند.

2.5 استفاده از بریس‌ها و زانو بندها

استفاده از بریس‌ها و زانو بندهای مخصوص می‌تواند به کاهش درد و فشار وارد شده به مفصل کمک کند.

3. روش‌های جراحی برای درمان آرتروز زانو

در صورتی که روش‌های غیرجراحی نتوانند علائم آرتروز را کنترل کنند و درد و محدودیت حرکت ادامه یابد، جراحی به عنوان گزینه‌ای برای درمان در نظر گرفته می‌شود.

3.1 آرتروپلاستی یا تعویض مفصل زانو (Knee Replacement Surgery)

این روش معمول‌ترین جراحی برای درمان آرتروز شدید زانو است. در این جراحی، مفصل زانو با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این جراحی می‌تواند درد را کاهش دهد و دامنه حرکتی مفصل را بهبود بخشد.

مزایا:

• کاهش شدید درد.
• بهبود عملکرد مفصل.
• بهبود کیفیت زندگی در بیماران با آرتروز پیشرفته.

معایب:

• نیاز به بستری طولانی‌مدت و زمان بهبودی نسبتا طولانی.
• خطر عفونت و مشکلات مربوط به جراحی.
• نیاز به بازتوانی و فیزیوتراپی پس از جراحی.

3.2 جراحی آرتروسکوپی زانو (Knee Arthroscopy)

این روش به‌طور عمده برای درمان مشکلاتی مانند آسیب‌های غضروفی یا رباطی در زانو استفاده می‌شود. در آرتروسکوپی، جراح ابزارهای جراحی خاصی را از طریق برش‌های کوچک وارد مفصل می‌کند.

مزایا:

• کم‌تهاجم و زمان بهبودی سریع‌تر.
• مناسب برای مشکلات جزئی‌تر مانند آسیب‌های غضروفی یا مینیسک.

معایب:

• در صورتی که آرتروز شدید باشد، ممکن است این روش نتیجه مطلوبی نداشته باشد.
• نیاز به جراحی تکمیلی برای موارد پیشرفته.

4. مقایسه جراحی و درمان‌های غیرجراحی

4.1 مزایای درمان‌های غیرجراحی

• کم‌هزینه‌تر: درمان‌های غیرجراحی معمولاً هزینه کمتری دارند و به بیمار این امکان را می‌دهند که قبل از انجام جراحی، شرایط خود را مدیریت کند.
• کاهش خطرات جراحی: درمان‌های غیرجراحی خطرات و عوارض جراحی را ندارند.
• کنترل بهتر بر علائم: در مراحل اولیه بیماری، درمان‌های غیرجراحی می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند.

4.2 مزایای جراحی

• کاهش دائمی درد: جراحی تعویض مفصل می‌تواند درد را به طور دائمی کاهش دهد.
• افزایش حرکت: جراحی ممکن است به بهبود حرکت و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره کمک کند.
• نتایج سریع‌تر: جراحی می‌تواند سریع‌تر به نتایج مطلوب برسد در مقایسه با درمان‌های غیرجراحی.

4.3 معایب جراحی

• بازیابی طولانی‌مدت: جراحی نیاز به دوره طولانی‌تری برای بهبودی و بازتوانی دارد.
• خطرات جراحی: خطراتی مانند عفونت، خونریزی و مشکلات مربوط به بی‌هوشی وجود دارد.
• هزینه بالا: هزینه‌های جراحی، بستری و بازتوانی ممکن است بالا باشد.

5. نتیجه‌گیری

درمان آرتروز مفصل زانو به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. در مراحل اولیه، درمان‌های غیرجراحی مانند داروها، فیزیوتراپی و تزریقات می‌توانند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی کمک کنند. اما در صورت پیشرفت آرتروز و عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی، جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد. تصمیم‌گیری در مورد درمان باید بر اساس مشاوره با پزشک متخصص، مانند دکتر علیرضا صحرانورد، و ارزیابی دقیق وضعیت بیمار انجام شود.