جراحی پای پرانتزی: هزینه، عوارض و روش‌های درمان

پای پرانتزی چیست؟

پای پرانتزی یا زانوی پرانتزی به حالتی اطلاق می‌شود که در آن زانوها از هم فاصله می‌گیرند اما مچ پاها همچنان در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این وضعیت به دلیل زاویه‌ای که در زانوها ایجاد می‌شود، شکل غیرعادی و منحرفی را در پاها ایجاد می‌کند. در اصطلاح پزشکی، این عارضه به «ژنوواروم» (Genu Varum) معروف است.

علت بروز پای پرانتزی

دلایل متعددی می‌تواند موجب بروز پای پرانتزی شود، که از جمله مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• رشد طبیعی در کودکان: یکی از رایج‌ترین دلایل پای پرانتزی در کودکان، فرآیند رشد طبیعی است. در مراحل رشد، برخی از اعضای بدن ممکن است به سرعت رشد کنند و این مسئله باعث ایجاد قوس در پاها می‌شود. معمولاً در سن ۱۸ ماهگی زاویه پرانتزی شدن پاها به اوج خود می‌رسد، اما به مرور زمان با رشد کودک، این وضعیت به حالت طبیعی باز می‌گردد.

• نرمی استخوان یا راشیتیسم: این بیماری نادر به دلیل کمبود مواد مغذی مثل کلسیم و ویتامین D در بدن ایجاد می‌شود و می‌تواند موجب ضعیف شدن استخوان‌ها و در نتیجه بروز پای پرانتزی شود.

• بیماری بلانت: این بیماری که بیشتر در دوران کودکی و نوجوانی شایع است، باعث رشد غیرطبیعی صفحات استخوانی در ساق پا می‌شود و در نهایت به انحراف پاها منجر می‌شود.

• آرتروز و استئوآرتریت: در افراد بزرگسال، ساییدگی غضروف‌ها و مفاصل زانو به علت آرتروز می‌تواند به تغییر شکل و پرانتزی شدن پاها منجر شود.

علائم و نشانه‌ها

در کودکان معمولاً علائمی چون درد یا ناراحتی مشاهده نمی‌شود، اما در بزرگسالان، افراد ممکن است با درد در ناحیه زانو و فشار اضافی بر مفاصل روبه‌رو شوند. این علائم معمولاً به دلیل فشار وارد شده به رباط‌ها و تاندون‌ها ایجاد می‌شود.

تشخیص پای پرانتزی

تشخیص این عارضه در کودکان معمولاً از طریق معاینه فیزیکی انجام می‌شود. پزشک متخصص با بررسی زاویه بین زانوها و اندازه‌گیری فاصله آن‌ها، شدت این عارضه را ارزیابی می‌کند. در برخی موارد، آزمایش خون و تصویربرداری با اشعه ایکس برای تشخیص دقیق‌تر علت پرانتزی شدن پاها نیز توصیه می‌شود.

عوارض پای پرانتزی

اگر پای پرانتزی درمان نشود، می‌تواند مشکلات جدی‌تری مانند درد زانو، آرتروز، آسیب به غضروف و ناپایداری مفصل زانو را به همراه داشته باشد. این عوارض می‌توانند در آینده کیفیت زندگی فرد را به شدت تحت تاثیر قرار دهند.

درمان پای پرانتزی

درمان این عارضه به شدت آن و شرایط فرد بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است استفاده از بریس‌های خاص، کفی‌های طبی، یا فیزیوتراپی توصیه شود. اما در موارد شدیدتر، که عوارضی مانند درد و مشکلات مفصلی ایجاد می‌شود، جراحی ممکن است تنها راه‌حل باشد.

جراحی استئوتومی

یکی از روش‌های درمانی برای اصلاح پای پرانتزی، جراحی استئوتومی است. این روش شامل برش و جابجایی استخوان‌های ساق پا یا ران برای اصلاح انحراف است. در موارد خاص، ممکن است نیاز به انجام استئوتومی دوطرفه (در هر دو ناحیه ساق و ران) باشد.

هزینه جراحی پای پرانتزی

هزینه جراحی اصلاح پای پرانتزی بسته به شدت عارضه، محل جراحی، و تجربه پزشک می‌تواند متفاوت باشد. در ایران، این هزینه معمولاً شامل هزینه‌های بیمارستانی، جراحی و مراقبت‌های پس از عمل است و باید به دقت بررسی شود.

مراقبت‌های پس از جراحی

بعد از جراحی، بیمار نیاز به استراحت و مراقبت‌های ویژه دارد. استفاده از داروهای مسکن، کنترل ورم و کبودی با کمک یخ، و انجام فیزیوتراپی برای بهبود حرکت پاها ضروری است. همچنین باید از انجام فعالیت‌های سنگین و رانندگی برای مدت زمانی اجتناب شود.

نتیجه‌گیری

پای پرانتزی، اگرچه در بسیاری از افراد به صورت طبیعی و موقت رخ می‌دهد، اما در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. مراجعه به متخصص ارتوپد و انجام تشخیص و درمان به موقع می‌تواند از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. جراحی استئوتومی یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالان است، اما تصمیم‌گیری در مورد انجام این جراحی باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

سوالات متداول:

1. آیا جراحی پای پرانتزی دردناک است؟ جراحی استئوتومی معمولاً با بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود و درد بعد از جراحی قابل کنترل است.

2. چه مدت بعد از جراحی می‌توان به فعالیت‌های روزانه برگشت؟ بیشتر افراد بعد از ۲ تا ۳ ماه می‌توانند به فعالیت‌های روزانه خود بازگردند.

3. آیا پس از جراحی پای پرانتزی، پاها دوباره پرانتزی می‌شوند؟ در صورتی که جراحی به درستی انجام شود و مراقبت‌های لازم رعایت شود، احتمال بازگشت پای پرانتزی بسیار کم است.