آرتریت دست و روش‌های درمان آن

آرتریت دست چیست؟
آرتریت به التهاب یک یا چند مفصل گفته می‌شود که می‌تواند با درد، تورم و محدودیت حرکتی همراه باشد. آرتریت دست عمدتاً شامل دو نوع اصلی، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید، است اما بیش از 100 نوع آرتریت دیگر نیز شناسایی شده است. این بیماری می‌تواند به تدریج غضروف‌ها را تخریب کرده و موجب تغییر شکل مفاصل شود.

علل و انواع آرتریت دست

• آرتریت استئوآرتریت: شایع‌ترین نوع آرتریت است که عمدتاً در سنین بالاتر رخ می‌دهد و در نتیجه سایش و پارگی غضروف به‌وجود می‌آید.
• آرتریت روماتوئید: نوعی بیماری مزمن خودایمنی است که می‌تواند مفاصل بدن از جمله دست را تحت تأثیر قرار دهد و موجب تورم و درد شدید در آن‌ها شود. این نوع از آرتریت معمولاً از مفاصل کوچک دست‌ها شروع شده و مفاصل دو سمت بدن را به طور همزمان درگیر می‌کند.
• آرتریت ناشی از تروما: آسیب‌های ناشی از شکستگی‌ها یا دررفتگی‌ها، حتی در صورت درمان، می‌توانند باعث بروز آرتریت شوند.

علائم آرتریت دست

• درد و سفتی مفصل: اولین علامت آرتریت دست، درد مفصلی است که ممکن است خفیف یا شدید باشد و اغلب پس از استفاده زیاد از دست تشدید می‌شود. این درد ممکن است حتی پس از مدتی استراحت خود را نشان دهد.
• تورم و تغییرات شکل مفصل: مفاصل مبتلا ممکن است متورم شوند و در مراحل پیشرفته، تغییر شکل داده و دچار سستی شوند.
• گرمی و حرارت مفصل: یکی دیگر از علائم، احساس گرما در مفصل آسیب‌دیده است که ناشی از پاسخ التهابی بدن است.

روش‌های تشخیص آرتریت دست
برای تشخیص این بیماری، پزشک متخصص ارتوپد با بررسی تاریخچه بیماری و معاینه فیزیکی دست و مچ بیمار و در صورت لزوم، با استفاده از عکس اشعه ایکس یا MRI می‌تواند به تشخیص آرتریت دست بپردازد. در موارد خاص نیز اسکن استخوان یا آزمایش‌های خون برای تشخیص‌های دقیق‌تر استفاده می‌شوند.

درمان آرتریت دست
آرتریت دست می‌تواند از طریق روش‌های غیرجراحی و جراحی درمان شود. درمان با توجه به سطح پیشرفت بیماری، تعداد مفاصل درگیر، سن و میزان فعالیت بیمار و نیز شرایط کلی وی تعیین می‌شود.

1. درمان غیرجراحی

   • دارو درمانی: داروهایی مانند ضدالتهاب‌ها و مسکن‌ها برای کاهش درد و التهاب مفاصل تجویز می‌شوند. برخی از مکمل‌ها مانند گلوکزآمین و کندرویتین نیز به عنوان مواد مغذی برای حفظ سلامت غضروف معرفی شده‌اند، اما استفاده از آن‌ها باید با مشورت پزشک صورت گیرد.
   • تزریق‌ها: در صورت عدم پاسخ مناسب به دارو، تزریق استروئیدها و داروهای بی‌حس‌کننده می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد. این روش‌ها به دلیل عوارض جانبی محدود هستند و نیاز به تجویز مکرر دارند.
   • آتل‌گیری: استفاده از آتل برای محافظت از مفصل و کاهش فشار ناشی از فعالیت‌های مکرر، به بهبود آرتریت کمک می‌کند.

2. درمان جراحی

   • فیوژن مفصلی (آرترودزیس): در این روش مفصل به صورت کامل بی‌حرکت می‌شود که باعث کاهش درد می‌شود. این روش بیشتر در موارد پیشرفته‌تر استفاده می‌شود.
   • تعویض مفصل: در این روش، مفصل آسیب‌دیده با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شود که به بازگرداندن حرکت و کاهش درد کمک می‌کند. پروتزهای جدید از مواد مدرن ساخته شده و هدفشان افزایش طول عمر و بهبود عملکرد مفصل است.

مراقبت‌های پس از جراحی آرتریت دست
بسته به نوع جراحی، دوره بهبودی متفاوت است و ممکن است نیاز به استفاده از آتل یا گچ در دوره بهبودی داشته باشید. استفاده از فیزیوتراپی و انجام تمرینات تقویتی تحت نظر درمانگر نیز می‌تواند به بازگرداندن حرکت و قدرت مفاصل کمک کند.

پیشرفت‌های جدید در درمان آرتریت دست
پیشرفت‌های جدید در حوزه آرتروسکوپی و تحقیقات سلول‌های بنیادی امکان ترمیم غضروف‌های آسیب‌دیده و حتی جلوگیری از تخریب کامل مفاصل را فراهم کرده است. با کاهش سایز تجهیزات، آرتروسکوپی برای درمان مفاصل کوچک دست نیز امکان‌پذیر شده است و به بیماران امکان می‌دهد که دوره بهبودی سریع‌تری داشته باشند.

نتیجه‌گیری
آرتریت دست می‌تواند زندگی روزمره را با مشکلاتی همراه سازد، اما با تشخیص به‌موقع و روش‌های درمانی مناسب، می‌توان علائم آن را کنترل کرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. پزشک ارتوپد می‌تواند با ارائه راهنمایی‌های درمانی و بررسی وضعیت بیمار، روش‌های مناسب درمان را پیشنهاد دهد تا بیمار بتواند به فعالیت‌های خود با کمترین محدودیت بازگردد.