آسیب دیدگی لیسفرانک: علل، علائم و درمان

آناتومی و وظایف مجموعه مفصلی لیسفرانک

قسمت میانی پا از چندین استخوان کوچک و بلند تشکیل شده که قوس بالای پا را به وجود می‌آورند. این مجموعه با رباط‌های قوی در جای خود ثابت می‌شود. اما مهم‌ترین نکته آن است که هیچ رباط مستقیمی بین متاتارس اول و دوم وجود ندارد، بنابراین آسیب‌دیدگی در این ناحیه می‌تواند منجر به شکستگی یا جابجایی استخوان‌های میانی پا شود. این مجموعه وظیفه تثبیت قوس پا را بر عهده دارد و نیروی عضلات ساق پا را به جلوی پا منتقل می‌کند. هر گونه آسیبی که به این ناحیه وارد شود، در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به ناپایداری قوس پا یا صافی کف پا شود.

علل آسیب دیدگی لیسفرانک

آسیب دیدگی لیسفرانک ممکن است در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

• سقوط از ارتفاع
• پیچ‌خوردگی یا چرخش ناگهانی پا
• وارد شدن ضربه مستقیم به پا
• برخورد وسیله نقلیه با پا
• آسیب‌های ورزشی مانند فرود بازیکن پشت پای دیگر در فوتبال

این عوامل باعث فشار و ضربه به استخوان‌های میانی پا شده و منجر به آسیب جدی می‌شوند.

علائم آسیب دیدگی لیسفرانک

علائم شایع این آسیب عبارتند از:

• درد شدید و تورم در قسمت بالای پا
• کبودی در بالا و پایین پا
• درد شدید در هنگام راه رفتن یا ایستادن در صورت مشاهده این علائم، بلافاصله باید به پزشک مراجعه شود، زیرا بی‌توجهی به این نوع آسیب ممکن است به جراحی‌های پیچیده یا حتی ناتوانی دائمی منجر شود.

روش‌های تشخیص آسیب دیدگی لیسفرانک

پزشک برای تشخیص این نوع آسیب، ابتدا به معاینه فیزیکی پا و مچ پا می‌پردازد. برخی از علائم مهم که پزشک بررسی می‌کند شامل:

• حساسیت به لمس در قسمت میانی پا
• درد در حین انجام تست‌های فیزیکی
• تست کلید پیانو (بالا و پایین کردن انگشتان پا برای ارزیابی درد)
• ایستادن بر روی یک پا برای تأیید تشخیص، پزشک معمولاً از اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن استفاده می‌کند تا شکستگی‌ها و موقعیت استخوان‌های پا را دقیق‌تر ببیند.

روش‌های درمان آسیب دیدگی لیسفرانک

درمان این آسیب به شدت آن بستگی دارد و شامل روش‌های غیر جراحی و جراحی می‌شود:

۱. درمان غیر جراحی

اگر آسیب لیسفرانک شامل شکستگی یا در رفتگی نباشد، روش‌های غیر جراحی توصیه می‌شود، از جمله:

• گچ گرفتن پا به مدت ۶ تا ۸ هفته
• استراحت و عدم قرار دادن وزن بر روی پا
• استفاده از عصا پزشک مرتباً وضعیت بیمار را پیگیری می‌کند و در صورت لزوم از اشعه ایکس برای ارزیابی مجدد استفاده می‌کند.

۲. درمان جراحی

در مواردی که شکستگی موجب جابجایی استخوان‌ها و ناپایداری مفاصل می‌شود، جراحی ضروری است. این جراحی به تنظیم مجدد استخوان‌ها و تثبیت آن‌ها با استفاده از صفحات و پیچ انجام می‌شود. انواع روش‌های جراحی شامل:

• جراحی باز تثبیت داخلی: در این روش، استخوان‌ها به جای اصلی خود بازگردانده و با پیچ‌ها تثبیت می‌شوند.
• فیوژن میانی پا: در این روش، جراح غضروف‌های آسیب دیده را از استخوان‌ها جدا کرده و آن‌ها را با پیچ‌های فلزی تثبیت می‌کند.

مدت زمان بهبودی

مدت زمان بهبودی بستگی به شدت آسیب دارد و ممکن است بین ۶ ماه تا یک سال طول بکشد. با این حال، برخی از بیماران ممکن است حتی پس از جراحی، همچنان درد را تجربه کنند. همچنین ورزشکاران ممکن است هرگز به سطح قبلی فعالیت‌های ورزشی خود بازنگردند. در برخی موارد، بیمار ممکن است به دلیل آسیب‌های مزمن و تخریب غضروف‌ها به آرتریت و دردهای طولانی مدت مبتلا شود.

جمع‌بندی

آسیب دیدگی لیسفرانک یک آسیب جدی است که اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلات جدی و مزمن در پا شود. با توجه به اینکه این نوع آسیب ممکن است با پیچ‌خوردگی‌های ساده اشتباه گرفته شود، تشخیص صحیح توسط پزشک و انجام تست‌های تصویر‌برداری مناسب اهمیت زیادی دارد. در صورت نیاز به جراحی، مدت زمان بهبودی طولانی است و بیمار باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد تا از عوارض بعدی جلوگیری شود.